Waarom duurt het altijd lang voordat problemen daadwerkelijk opgelost worden, ook al zijn de technieken, technologieën en instituties om de betreffende vraagstukken en problemen op te lossen beschikbaar. De mate van urgentie is hier bepalend voor het al dan niet ondernemen van actie. We onderscheiden vijf alarmfases:
Door Frank van Empel
[1]
Alarmfase 1: pressiegroepen en verlichte geesten zijn gealarmeerd en pleiten bij de overheid voor maatregelen. Wet- en regelgeving door de overheid zet individuele bedrijven en instellingen aan tot het nemen van maatregelen, bijvoorbeeld om de ergste uitwassen van vervuiling te beteugelen.
Alarmfase 2: besef bij een minderheid (20%) op macro-niveau dat er iets moet gebeuren, maar overheden, bedrijven en instituties doen alleen maar mee als anderen dat ook doen (prisoners dilemma) en dus gebeurt er niks. Veel intenties en goede bedoelingen, mooie analyses en presentaties, maar weinig substantiële resultaten.
Alarmfase 3: collectief besef dat er iets dient te gebeuren. Een avant garde (20%) van overheden, bedrijven en instituties gaat over tot daadwerkelijke actie en werkt samen om effect te sorteren.
Alarmfase 4: persoonlijk besef dat er iets dient te gebeuren + daadwerkelijke actie en samenwerking op micro niveau. Overheden,bedrijven en andere collectiviteiten vormen een front, maar het is too little too late.
Alarmfase 5: paniek, ieder voor zich, dan de familie, vrienden, de buurt, bekenden. Het gaat er alleen maar om te overleven. Politici schuiven sterke mannen of vrouwen (kaliber Kroes, Thatcher, Clinton) naar voren om de massa tot bedaren te brengen.
Allemaal Winnen Principe
Om Macbeth-achtige ontwikkelingen te voorkomen, waarbij dingen gebeuren die niemand wil en die niettemin van kwaad tot erger worden, pleiten wij voor onmiddellijke besluitvorming en actie overeenkomstig het ‘Allemaal Winnen Principe’. De kern daarvan is, dat we niet proberen om ons over de rug van een ander te manifesteren, maar van meet af aan streven naar samenwerking. Samen oplossingen bedenken voor vraagstukken en problemen, waar niemand tegen is, die geen schadelijke (neven)effecten hebben voor milieu en samenleving, en waarvan iedereen de vruchten plukt, als ze daadwerkelijk worden uitgevoerd. Dat is dan ook een voorwaarde vooraf! De weg naar dit hogere niveau van beschaving duiden wij aan als ‘Ecolutie’. Het gaat hier om een natuurlijke ontwikkeling in de richting van ’Allemaal Winnen’. Natuurlijk is: overeenkomstig de ’natuur’. ‘Natuur’ niet in de zin van zon, zee, gras en bomen, maar in de metafysische betekenis van ‘alles wat bestaat’, inclusief het almaar uitdijende, onmetelijke heelal. Een natuur die zo complex, uitgestrekt en ook nog eens oneindig is, dat we er hoogstens vol ontzag een glimp van kunnen opvangen. ‘De natuur heeft een oneindig aantal eigenschappen die ik nooit allemaal zal kunnen bevatten,’ zegt Benedictus Spinoza, in ‘Het Raadsel Spinoza’, een roman van Irvin D. Yalom. Het bevattingsvermogen van Neerlands grootste denker schiet simpelweg tekort.