Rutte IV Links Binnendoor Ingehaald
Frank van Empel voor Ecolutie
Waar Nederlandse politici er 271 dagen over deden om de huidige op christen-liberale leest geschoeide coalitie voort te zetten, timmerden onze oosterburen 2,5 maand na de verkiezingen aldaar, een totaal nieuwe regering in elkaar van sociaaldemocraten, groenen en links-liberalen. Na 16 jaar christendemocratische dominantie namen de sociaaldemocraten bij onze belangrijkste handelspartner het roer over. Daarmee volgen de Duitsers het voetspoor van de Fransen, waar de partij van de zittende, progressief-liberale president Emmanuel Macron, sinds juni 2017 de absolute meerderheid heeft. In april 2022, bij de komende presidentsverkiezingen, zal Macron het op moet nemen tegen een bonte stoet van veertig tegenkandidaten. Hij weet zich daarbij gesteund door een nieuwe politieke beweging, ‘Ensemble Citoyens’ (Burgers Samen), die op 29 november werd gelanceerd. ‘We willen dat Macron wordt herkozen,’ laat een woordvoerder weten. De president heeft zich officieel nog niet kandidaat gesteld, maar vriend en vijand weten dat hij wil meedoen.
Een andere EU-grootmacht, Spanje, heeft sinds januari 2020 een linkse coalitieregering van sociaaldemocraten en radicaal-links. De Italiaanse parlementsverkiezingen van 4 maart 2018 leverden een overwinning op voor de linkse protestpartij Vijfsterrenbeweging en de extreem rechtse Lega. De Vijfsterrenbeweging en Lega bereikten na een lange formatie een akkoord over een programma. Elders in Europa rukken de sociaaldemocraten en de Groenen op. Deze partijen schuwen de controverse niet inzake thema’s als klimaatverandering, woningnood en migratie, maar debatteren over concrete en makkelijk op effectiviteit te controleren maatregelen. Zo kiest de Duitse stoplicht-coalitie (rood, geel en groen) bijvoorbeeld voor verhoging van het minimumloon van 10 naar 12 euro per uur, voor een daling van de stemgerechtigde leeftijd van 18 naar 16 jaar, voor tientallen miljarden euro’s aan investeringen in een sociaalecologische omwenteling (ecolutie), een sluiting van alle kolengestookte elektriciteitscentrales voor het jaar 2030, een verbod op de verkoop van nieuwe op fossiele brandstof rijdende auto’s in 2035, maar bijvoorbeeld ook voor het niet opleggen door de rijksoverheid van een snelheidslimiet op de Autobahn.
Nederland blijft daarentegen vasthouden aan het aloude overlegmodel en stapelt compromis op compromis. Iedereen mag z’n zegje doen, waarna het kabinet kiest voor de gulden middenweg ook al voert die de burger over onbegaanbaar terrein. Het kersverse regeerakkoord maakt duidelijk dat het kabinet Rutte IV het spoor bijster is. Investeringen in woningbouw en onderwijs zijn een goede zaak, maar veel verder dan vage beloften en het uitschrijven van ongedekte cheques komen de onderhandelaars niet. Waar denken zij de nodige bouwvakkers vandaan te halen, in een economie die gekenmerkt wordt door de laagste werkloosheid ooit door het centraal bureau voor de statistiek gemeten? ‘We werken aan een overheid die betrouwbaar, dienstbaar, dichtbij en rechtvaardig is,’ aldus Rutte c.s. in hun akkoord. Gevolgd door een kenmerkend, letterlijk citaat: ‘We willen dat mensen altijd persoonlijk in contact kunnen komen met de overheid, bijvoorbeeld via een loket waar mensen terecht kunnen met vragen, en dat essentiële voorzieningen zoveel mogelijk behouden blijven.’ Op het laatstgenoemde punt legde de partijleider van de PvdA, Lilianne Ploumen, in het debat over het regeerakkoord een gevoelige zenuw bloot. De 3,6 miljoen gepensioneerden met alleen AOW en een karig pensioen krijgen er geen cent bij. De automatische koppeling van de AOW aan het netto minimumloon is opgeheven. Hoe komt Jan Splinter door de winter?, vragen door Corona en de belastingdienst geplaagde minimumlijders zich af. Vadertje Drees boekte er destijds een forse verkiezingswinst mee. Hij was in elk geval duidelijker dan het gehakkel van Rutte, die er kennelijk nu pas achter komt dat zijn team links binnendoor gepasseerd is, terwijl Rutte c.s. zich blind staarden op de coureurs die hem rechts buiten om wilden pakken.
PvdA en Groen Links komen, met de ruggensteun van kleyne Luyden en de rest van Europa, al aardig op dreef. Zij hebben bijvoorbeeld de multinationals Shell en Unilever de bel aangebonden. Dat Shell en de miljardairs Bezos, Bono, Musk en Jagger geen belasting betalen, wil er bij de PvdA en GroenLinks niet in. En nog minder als ze daarbij gebruik maken van de deelnemingsvrijstelling en andere toeters, vlaggen en bellen uit de gereedschapskist van de VVD en het CDA.
Ecolutie 18 december 2021
Zie Grenzeloos & Schaamteloos Rijk voor meer over belastingontwijking door multinationals en miljardairs.
