Willen Leven
‘Ik heb het nog nooit gedaan, dus ik denk dat ik het wel kan’
(Pippi Langkous)
Door: Frank van Empel
Met je gedachten geef je bewust of onbewust betekenis aan gebeurtenissen. Die gebeurtenissen zelf heb je meestal niet in de hand, maar wel hoe je daarop reageert, de betekenis die je er aan geeft. Geef jij aan een bepaalde gebeurtenis een negatieve betekenis, dan zal je gevoel volgen. Je gaat je er rot door voelen. Dat willen we niet. En dus drukken we dat gevoel en de daarbij behorende emoties, zoals boosheid, bedroefdheid en angst, weg. Vaak door letterlijk weg te lopen. Alsof de problemen dan ook verdwijnen. Nee dus. Waardoor we ons nog rotter gaan voelen. Het onderdrukken van je gevoel maakt immers dat dergelijke gebeurtenissen zich eindeloos herhalen. Totdat je het gevoel en de emoties herkent, erkent en verwerkt.
Nu kun je nog zoveel denken en voelen, zolang je niets doet zal er in de fysieke werkelijkheid niets veranderen. Je creëert niets zonder in beweging te komen en je gedrag te veranderen. Je doorbreekt de negatieve spiraal alleen maar door de verantwoordelijkheid op je te nemen voor je gedachten, gevoelens, gedrag en de gevolgen daarvan.
Het is moeilijk om die draai te maken, zonder in botsing te komen met je zelfbeeld, je ego. Immers: je ego probeert zichzelf continu groot en belangrijk te maken. Hoe groter het ego, hoe groter de draai die je moet maken om de werkelijkheid om je heen anders te beleven en daar anders op te reageren. Ik kan het weten, want ik heb het zelf meegemaakt. Zie: Parkinson Hotel I, blz. 21 t/m 23.
In het algemeen kunnen we stellen dat ons ego (wie ben ik? Hoe zie ik mezelf? Welk beeld zouden anderen van mij moeten hebben?) de optelsom is van alle veroordelingen van ons zelf en van anderen in de loop der tijd. Ons ego voelt zich meestal bedreigd, of het wil iets wat het nog niet heeft. Het vindt dat het verleden niet is wat het geweest had moeten zijn en is bang voor de toekomst. De focus op het hier en nu leggen, dat is er helemaal niet bij. Dat vindt het ego eng, want daar krijgt het in de eigen beleving te weinig aandacht en is het niet belangrijk. En die angst niet belangrijk meer te zijn, daarvan raakt het ego helemaal van in de stress, hetgeen nog meer negatieve gedachten uitlokt.
Of het nu gaat om een gebrek aan zelfwaardering, of om overschatting van jezelf, of over angsten, boosheid e.d. je ego maakt er een verhaal van, waarbij de schuld steevast bij anderen wordt gelegd, waardoor jij niks hoeft te doen. Je ego maakt zichzelf belangrijk door zijn uniciteit te onderstrepen. Door te overbelichten waarin jij je onderscheidt van anderen. Je ego vergelijkt jou continu met anderen. Door dat te doen creëert het afstand. Pas als IK belangrijker ben dan die ander, heeft het bestaansrecht. IK ben groter, beter, belangrijker, sneller, knapper dan die ander. Je ego gaat vervolgens op zoek naar bewijsmateriaal, informatie die het beeld bevestigt. Als je je leven niet voor 100% in dienst wil stellen van je ego, dan kun je je daar niet snel genoeg bewust van worden. Realiseer je dat je hersenen je voor de gek houden. Ze vervormen je kijk op de werkelijkheid. De tien meest voorkomende vervormingen zijn:
– Alles of niets denken;
– Generaliseren;
– Mentale filter;
– Diskwalificeren van het positieve;
– Voorbarige conclusies trekken;
– Vergroten en verkleinen;
– Gevoel als bewijsmateriaal;
– Zo hoort het;
– Etiketten plakken;
– Het is mijn schuld.
Negatieve gedachten leveren veel stress op. Vooral mensen die neigen naar depressiviteit zijn er gevoelig voor. Het is belangrijk dat zij zich realiseren dat zij niet hun negatieve gedachten zijn. Je hebt negatieve gedachten, maar je bent ze niet. En dus zijn ze te veranderen.
De draai begint in de hersenen, met de vorming van positieve gedachtenpatronen. De eerste stap in het veranderingsproces is bewustwording van je gedachten en gedrag, zoals het maken van negatieve opmerkingen. Vervang je negatieve gedachten door neutrale of positieve. Stop je gedachten. Reset je brein, denk opnieuw en probeer de draai te maken.
Daarvoor moet je het vermogen van het brein aanspreken om zichzelf te reorganiseren door het vormen van nieuwe verbindingen tussen hersencellen. Dit vermogen om nieuwe paden aan te leggen, noemen we neuroplasticiteit. Neuroplasticiteit past het zenuwnetwerk aan bij veranderingen in de omgeving. Neuroplasticiteit is geen vast gegeven dat je van buiten af niet kunt beїnvloeden. Integendeel. Er zijn nogal wat manieren om de kracht van neuroplasticiteit te vergroten en te versterken, zoals:
a. Zorg voor genoeg kwalitatief hoogwaardige slaap. Je brein heeft die slaap nodig voor het vastleggen van gebeurtenissen en leerprocessen in het geheugen;
b. Wat er ook gebeurt, blijf leren en bewegen;
c. Verminder de stress in je lichaam en je hoofd;
d. Vind een uitdagend doel voor je honger om te leren;
e. Lees of schrijf een roman,
f. Orden voortdurend je gedachten;
g. Vast van tijd tot tijd. Verbreek op die manier oude routines en dwing je brein zich aan te passen;
h. Open je mind voor nieuwe stimulansen, uitdagingen en omgevingen door zo veel mogelijk te reizen en leg zodoende nieuwe paden aan in je brein.
i. Train je geheugen: neem geen genoegen met toenemende vergeetachtigheid. Ben je iets kwijt – een naam of een feit – graaf dan net zo lang terug in je geheugen tot je het weer weet.
j. Probeer een instrument te bespelen, daag je lichaam en je geest voortdurend uit.
k. Breid je vocabulaire uit, maak een kunstwerk, leer een andere taal, oefen je handen en vingers, je benen, je voeten en tenen, door ze op een andere manier te gebruiken dan je gewend bent. Voer bijvoorbeeld danspasjes uit, in combinatie met beweging van je armen, je schouders, je middel….
l. Waar je grote hersenen het laten afweten, schakel daar je prefrontale cortex in: het voorste deel van je hersenen, dat betrokken is bij ingewikkelde functies als het nemen van beslissingen, plannen, sociaal gedrag, en impulsbeheersing. Verschillende circuits die belangrijk zijn voor het transport van de neurotransmitter dopamine hebben uitlopers naar de prefrontale cortex. De wil, het werkgeheugen en diverse andere executieve functies zijn hier gevestigd.
m. Gebruik zo min mogelijk medicijnen en ben op je hoede voor de bijwerkingen van bijvoorbeeld Sinemet en andere levodopa. Die veroorzaken op langere termijn nogal eens vaak de klachten die ze zouden moeten bestrijden. Medicatie van motorische stoornissen leidt op den duur vaak tot nieuwe stoornissen, zoals overbeweeglijkheid, hallucinaties, slaperigheid overdag, stemmingsstoornissen en dwangmatige verschijnselen als hyperseksualiteit, jaloezie, gokverslaving of excessief koopgedrag. Zie: Riny Weistra’s webpagina.
n. Parkinson is niet alleen een dopamine-, maar ook een serotonine-probleem. Zie: Dopamine/serotonine documentatie.
o. Stimuleer je brein met dat wonderlijke medicijn: elekriciteit. Deep Brain Stimulation helpt een aantal stoornissen onder controle te krijgen.
p. Meer weten? Surf dan bijvoorbeeld naar de website van ConFront: De kracht van je gedachten.
q. Dans, wanneer en waar je maar kunt. Dansoefeningen zijn een bijzonder effectief middel om de veroudering van het menselijk brein tegen te gaan, zo blijkt uit een recente studie. Vooral de afwisseling in lichaamsbeweging stimuleert het brein, zo vermoeden de onderzoekers. Samen bewegen schept een sterk gevoel van saamhorigheid. Muziek maakt dat je wil dansen. Muziek en dans hebben een gunstige invloed op onze gezondheid. Zie: wetenschappelijk onderzoek documentatie naar de effecten van muziek en dans op gezondheid. Of kijk bij Switch2Move
r. Een nieuwe omschrijving van gezondheid, ontwikkeld door Machteld Huber – voormalig huisarts en oprichtster van Institute for Positive Health – luidt: ‘Het vermogen om je aan te passen en een eigen regie te voeren, in het licht van de fysieke, emotionele en sociale uitdagingen van het leven’. Met deze nieuwe betekenis gaat het dus veel meer over het leren omgaan met lichamelijke en mentale uitdagingen en daar zelf regie over te voeren, dan over ziekte. Herstel is in deze context een intens persoonlijk, uniek proces van verandering in iemands houding, waarden, gevoelens, doelen, vaardigheden en/of rollen. Het is een manier van leven.
Voor mijn manier van leven, zie:
Parkinson Hotel 1, Dialoog van een man met zijn ongenode gast;
en Parkinson Hotel 2, Boodschappers van De Dood, uitgaven van Studio nonfiXe, Vught, Nederland (respectievelijk 2015 en 2018).
Ecolutie, 14 maart 2019